Ataol Behramoğlu…

13 Nisan 1942’de Çatalca’da doğdu. İlk öğrenimini Kars ve Çankırı’da; lise öğrenimini Çankırı’da tamamladı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Rus Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi.

Dört yıl (1970-74) İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği’nde yaşadı, öğrenimini sürdürdü.

İsmet Özel’le Halkın Dostları, Nihat Behram’la Militan dergilerini çıkarıp yönetti.

Şehir Tiyatrolarında dramaturgluk (1974-1980), kısa bir süre Adam Yayınevi’nde danışmanlık yaptı.

1982 yılında Barış Derneği Davası nedeniyle on ay tutuklu kaldı.

1984 yılında gittiği Fransa’da Sorbonne Üniversitesine bağlı Centre de Poetique Comparee” bölümünde Türk ve Dünya Şiiri üstüne seminerler izledi, çalışmalar yaptı.

1986 Aralık ayında Paris’te A.Behramoğlu yönetiminde Anka adını taşıyan Fransızca bir Türk Yazın ve Sanat Dergisi yayınlanmaya başladı.

Eserleri

Şiir Kitapları

1965 Bir Ermeni General

1970 Bir Gün Mutlaka

1974 Yolculuk, Özlem, Cesaret ve Kavga Şiirleri

1976 Ne Yağmur Ne Şiirler
(Yeni bir basımı 1981 yılında kovuşturmaya uğrayan ve yazarın bir süre
gözaltında kalmasına yol açan kitap beraat ederek yeniden yayınlandı)

1978 Kuşatmada

1979 Mustafa Suphi Destanı

1980 Dörtlükler (İlavelerle yeniden basım 1983)

1982 Şiirler (1959-1982)

1983 İyi bir Yurttaş Aranıyor

1985 Kızıma Mektuplar (1985, Almanya; 4. Basım, İstanbul 1991)

1987 Eski Nisan

1985 Türkiye Üzgün Yurdum, Güzel Yurdum (1985, Almanya; 3. basım İstanbul 1990),

1988 Bebeklerin Ulusu Yok

1993 Sevgilimsin

Tüm şiirlerine Asya Afrika Yazarlar Birliği Lotus 1981 Edebiyat ödülü verilen A. Behramoğlu’nun toplu şiirlerinden bir seçmeler, Şiirler 1959-1982 adıyla 1983 yılında yayınlandı. Bu kitap 1987’de beşinci basımını yaptı. 1991’de toplu şiirlerinin ilk iki cildi Bir Gün Mutlaka ve Yaşadıklarımdan öğrendiğim Bir Şey Var başlıklarıyla yayınlandı.

Çeşitli dillerden yaptığı çeviri şiirlerini Kardeş Türküler (1986) adıyla yayınlayan Behramoğlu’nun özellikle Rus yazınından şiir ve anlatı alanında kitaplaşmış, çok sayıda çevirisi vardır

Düzyazı Kitapları

1986 Yaşayan Bir Şiir

1989 İki Ateş Arasında

1990 Nazım’a Bir Güz Çelengi

1991 Mekanik Gözyaşları

1995 Şiirin Dili-Ana Dil

Antolojileri

1988 Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi

1997 Dünya Şiiri Antolojisi

Çocuk Kitabı

1990 Yiğitler Yiğidi ve Uçan At Masalı

Diğer Kitapları

1995 Aziz Nesin’li Fotoğraflar

1996 Başka Gökler Altında

1981 Kardeş Türküler

1992 Lozan

1995 Genç Bir Şairden Genç Bir Şaire Mektuplar

1997 Şiirin Kanadında Mektuplar

Şiirlerinden…

Aşk İki Kişiliktir

Değişir yönü rüzgarın
Solar ansızın yapraklar;
Şaşırır yolunu denizde gemi
Boşuna bir liman arar;
Gülüşü bir yabancının
Çalmıştır senden sevdiğini;
İçinde biriken zehir
Sadece kendini öldürecektir;
Ölümdür yaşanan tek başına,
Aşk, iki kişiliktir.

Bir anı bile kalmamıştır
Geceler boyu sevişmelerden
Binlerce yıl uzaktadır
Binlerce kez dokunduğun ten;
Yazabileceğin şiirler
Çoktan yazılıp bitmiştir;
Ölümdür yaşanan tek başına.
Aşk, iki kişiliktir

Avutmaz olur artık
Seni bildiğin şarkılar;
Boşanır keder zincirlerinden
Sular tersin tersin akar;
Bir hançer gibi çeksen de sevgini
Onu ancak öldürmeye yarar:
Uçarı kuşu sevdanın
Alıp başını gitmiştir;
Ölümdür yaşanan tek başına.
Aşk, iki kişiliktir.

Yitik bir ezgisin sadece
Tüketilmiş ve düşmüş gözden;
Düşlerinde bir çocuk hıçkırır
Gece camlara sürtünürken;
Çünkü hiç bir kelebek
Tek başına yaşamaz sevdasını,
Severken hiç bir böcek
Hiç bir kuş yalnız değildir;
Ölümdür yaşanan tek başına,
Aşk, iki kişiliktir.

Türkiye, Üzgün Yurdum, Güzel Yurdum

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Boynu bükük ay çiçeği
Şiirin ve aşkın geleceği

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Dağ rüzgarı, portakal balı
Alçak gönüllü, hünerli, sevdalı

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Yazgısı kara yazılmış gelin
Kurumuş sütü memelerinin

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Harlı bir ateş gibi derinde yanan
Haramilerin elinde bulunan

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Güngörmüş, bilge toprağım
Yunus, Pir Sultan ve Nazım

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Bozlat, ağıt, halay ve zeybek
Dumanı üstünde ekmek

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Yüzü kırış kırış anam
Ağlayan narım, gülen ayvam

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Asmaların üstünde gün ışığı
En güzel geleceğin yakışığı

Türkiye, üzgün yurdum, güzel yurdum
Zinciri altında kımıldayan
Bitecek sanıldığı yerde başlayan

…
Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var

Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı, yoğunluğuna yaşayacaksın bir şeyi
Sevgilin bitkin kalmalı öpülmekten
Sen bitkin düşmelisin koklamaktan bir çiçeği

İnsan saatlerce bakabilir gökyüzüne
Denize saatlerce bakabilir, bir kuşa, bir çocuğa
Yaşamak yeryüzünde, onunla karışmaktır
Kopmaz kökler salmaktır oraya

Kucakladın mı sımsıkı kucaklayacaksın arkadaşını
Kavgaya tüm kaslarınla, gövdenle, tutkunla gireceksin
Ve uzandın mı bir kez sımsıcak kumlara
Bir kum tanesi gibi, bir yaprak gibi, bir taş gibi dinleneceksin

İnsan bütün güzel müzikleri dinlemeli alabildiğine
Hem de tüm benliği seslerle, ezgilerle dolarcasına

İnsan balıklama dalmalı içine hayatın
Bir kayadan zümrüt bir denize dalarcasına

Uzak ülkeler çekmeli seni, tanımadığın insanlar
Bütün kitapları okumak, bütün hayatları tanımak arzusuyla yanmalısın
Değişmemelisin hiç bir şeyle bir bardak su içmenin mutluluğunu
Fakat ne kadar sevinç varsa yaşamak özlemiyle dolmalısın

Ve kederi de yaşamalısın, namusluca, bütün benliğinle
Çünkü acılar da, sevinçler gibi olgunlaştırır insanı

Kanın karışmalı hayatın büyük dolaşımına
Dolaşmalı damarlarında hayatın sonsuz taze kanı

Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var:
Yaşadın mı büyük yaşayacaksın, ırmaklara, göğe, bütün evrene karışırcasına

Çünkü ömür dediğimiz şey, hayata sunulmuş bir armağandır
Ve hayat, sunulmuş bir armağandır insana

Kaynakça: Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi – Ataol Behramoğlu