Ticari araç mükellefi aracını’özel’e çevirirse…

Ticari araç mükellefi aracını ‘özel’e çevirirse kayıt istenir

© Nakliyecilik faaliyeti ile uğraşan mükelleflerin nakliyecilikte kullandıkları araçların trafik kayıtlarının özel araca çevrilerek işi bırakma bildiriminde bulunmaları halinde vergi dairesine trafik kaydı götürmeleri yeterli. Ancak araçları kullanılamaz durumdaysa mükellefiyetinin bitmesi için trafik kaydı yanı sıra aracın trafikten çekildiğine dair belgeyi de sunmaları gerekir.

Nakliyecilik faaliyetinde bulunan mükelleflerin söz konusu araçlarını özel ihtiyaçları için kullanabilmeleri için özel araca dönüştürüldüğünü gösteren trafik kaydı yeterli. İşi bırakmaya ilişkin hükümler çerçevesinde mükellef beyanına göre işlem yapılır. Ancak, bu durumda olan mükelleflerin denetim sırasında ticari faaliyette bulunduklarının tespit edilmesi durumunda yeniden mükellef işlemleri başlatılır.

Nakliyecilikte kullanılan araçların özel ihtiyaçlarda kullanılmaya elverişli olmayan otobüs, kamyon ve benzeri araçlardan olması halinde işi bırakma bildiriminde bulunan mükelleflerin bu araçlarla ilgili olarak özel araç trafik kaydı ibraz etmeleri yeterli değil. Ayrıca bu araçların trafikten çekildiğine veya takoza alındığına ilişkin belge de istenir.

Bu belgenin ibrazı halinde işi bırakmaya ilişkin diğer yükümlülüklerin de yerine getirilmesi halinde vergi dairesi gerekli kapanış işlemlerini yapar.

 

ARACIN KULLANILAMAZ HALE GELMESİ

Nakliyecilik faaliyetinde kullanılan araçların kaza yapması, hurdaya ayrılması ve benzer nedenlerle kullanılamaz duruma gelmesi halinde 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğinde yer alan hükümler ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan hükümler çerçevesinde aşağıda belirtilen şekilde işlem yapılır:

Nakliyecilikte kullanılan araçların ekonomik ömrünü doldurma veya herhangi bir kaza, yanma, tahrip edilme veya benzeri durumlar nedeniyle kullanılamaz hale gelmesi durumunda araçların sahiplerinin başvurusu üzerine bunların kayıtlarına ve tescil belgelerine “hurdaya çıkarılmıştır” damgası vurularak tescil belgesi sahiplerine geri veriliyor.

Yukarıda belirtilen nedenlerle, araçlarının kullanılmaz durumda olduğundan bahisle işi bırakma bildirimde bulunan mükelleflerin işi bırakmaya ilişkin dilekçe ile birlikte ilgili trafik şube veya bürolarından alacakları hurdaya ayrıldığına ilişkin belgenin eklenmesi gerekir.

Çeşitli nedenlerle hurda belgesi alınamaması durumunda söz konusu aracın durumunun bilirkişi raporu ile ortaya konulması ve gerekli görülmesi halinde olayın vergi inceleme raporu ile de tereddüte yer bırakmayacak şekilde açıklığa kavuşturulması halinde bilirkişi raporu ve inceleme sonucuna göre hareket edilir.

 

ARAÇLARIN ÇALINMASI

Çalınan araçların çalındığı tarihten itibaren aradan 1 ay geçmiş olması şartıyla araç sahibinin talebi halinde trafik tescil defterine çalındığına ilişkin gerekli kayıtlar düşülüyor. Aracın çalındığını ileri sürerek işi bırakma bildiriminde bulunanların ilgili trafik şube veya bürolarından aracın çalındığına ilişkin belgeyi de ibraz etmeleri gerekir. İlgili trafik şube veya bürosu yerine başkaca resmi kurum ve kuruluşlardan (emniyet, karakol, vb.) alınması halinde de bu belge işi bırakma açısından yeterli sayılır.

 

ARACIN ALIKONULMASI DURUMUNDA YAPILACAK İŞLEMLER

Mükelleflerin nakliyecilikte kullandıkları araçlarına çeşitli nedenlerle herhangi bir idare tarafından el konulması halinde, bu mükellefler durumlarını ilgili trafik şube veya bürosundan ya da ilgili resmi daire veya kuruluşlardan (Emniyet, Gümrük, İcra Daireleri gibi) alacakları belgelerle ispatlamaları gerekir.

Benzeri nedenlerle araçların yurtdışında alıkonulduğu durumlarda da, bu durumun ilgili ülke yetkili makamlarından veya bu ülkelerdeki dış temsilciliklerimizden alınan belgelerle kanıtlanması mümkün oluyor. Söz konusu belge o ülkedeki dış temsilciliklerimiz tarafından tasdik edilebileceği gibi yeminli tercüme bürolarınca yapılan tercümeleri de kabul edilebilecektir.

Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı işi bırakma bildirimde bulunan mükelleflerin ticari faaliyetine devam etme imkânlarının kalmadığı tarih itibarıyla mükellefiyetleri kaldırılır. İşi bırakma bildiriminde geç bulunulması bu durumu değiştirmemekte olup, geç bildirimden dolayı usulsüzlük cezası uygulanır.

YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM / Yahya ARIKAN / 18.10.2008 Cumhuriyet…