Dul ve Yetim Aylıkları…

5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle gündeme gelen konulardan biri de, TC Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur’un bağladığı, “dul ve yetim aylıkları” olmuştur.

“5510 sayılı yasada dul ve yetim aylıkları için nasıl bir uygulama öngörülmüştür?”

1 Ekim 2008’den önce TC Emekli Sandığı Yasası uygulamasına göre:

“Ölenin bağlanmış veya bu Kanun hükümlerine göre hesaplanacak emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylıklarının;

Dul karı ve koca için yüzde 50’si, aylık alan yetimi bulunmayanların dul eşlerine yüzde 75’i” oranında bağlanır.

1 Ekim 2008’den sonra “dul aylığı” için 5510 sayılı yasa Geçici Madde 4’te öngörülen uygulama:

1 Ekim 2008’den önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup bu kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.

Kısaca, TC Emekli Sandığı dul ve yetimlerine 1 Ekim 2008’den önceki uygulama aynen sürdürülecektir.

1 Ekim 2008’den önce Sosyal Sigortalar Yasası uygulamasına göre;

Ölen sigortalının aylığının;

“Dul eşine yüzde 50’si, aylık alan çocuğu bulunmayan dul eşine yüzde 75’i” oranında bağlanır.

1 Ekim 2008’den önce Bağ-Kur Yasası uygulamasına göre:

Ölen sigortalının aylığının

“Dul eş için yüzde 50’si, aylık alan çocuğu bulunmayanların dul eşine yüzde 75’i” oranında bağlanır.

Sosyal Sigortalar ve Bağ-Kur’dan dul ve yetim aylığı alanların da durumlarında bir değişiklik yapılmamış, eski uygulama korunmuştur.

“18 yaşını, ortaöğrenim yapması halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmamış olan veya çalışamayacak durumda malûl bulunan ve Sosyal Sigorta’ya, Emekli Sandıklarına tabi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan çocuklarla yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve Sosyal Sigorta’ya, Emekli Sandıklarına tabi bir işte çalışmayan, buralardan gelir veya aylık almayan kız çocukların her birine yüzde 25’i” oranında yetim aylığı bağlanır.

Sosyal Güvenlik Kurumlarından kimlere “yetim aylığı” ödeneceğini küçük bir tablo ile aktarmaya çalışalım:

Özet olarak, 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasası’nın yürürlüğe girdiği, 1 Ekim 2008’ den önce dul ve yetim aylıkları için geçerli olan uygulama, 1 Ekim 2008’den sonra da geçerli olmaktadır.